‘Acheogún Otá’

Victoria sobre enemigos

‘Acheogún Otá’ betekent overwinning op vijanden of tegenwerking in lucumí, de religieuze taal van de Afro-Cubaanse religie Regla de Ocha (in het westen bekend als Santeria). Lucumí is gebaseerd op de taal van de West-Afrikaanse Yoruba, maar tevens beinvloed door spaans en door andere Afrikaanse talen.

‘Acheogún Otá’ is een van de mogelijke krachten (iré) die een Orisha (een ‘god’ of ‘heilige’) kan geven wanneer je deze via een priester om hulp vraagt.

De Cubaanse danser/choreograaf Rafael Hernández Barrera heeft de choreografie voor deze dansvoorstelling ontwikkeld en de Nijmeegse theatervormgeefster en beeldend kunstenares Lory Caldarella heeft, gebaseerd op traditionele elementen en kleurgebruik, maar met een geheel eigen interpretatie, de kostuums en rekwisieten ontworpen.

Bij de ontwikkeling ‘Acheogún Otá’ was het vanaf het begin al duidelijk dat er zou worden uitgegaan van een typisch Afro-Cubaanse basischoreografie, deels omdat dit een specialisme is van Rafael Hernandez, maar deels ook als een verzoek vanuit Mixtura omdat hij als geen ander in staat is om deze intensieve wijze van dansen te demonstreren. In zowel de lezingen van Zairah Begum Khan als van Nathalie Houtermans werd hiernaar verwezen en hoewel er iets van deze traditionele dansen op videoprojecties te zien was, valt dit in het niet bij een live ervaring. Hij koos ervoor om bewust met al bestaande Afro-Cubaanse muziek te werken, zij het niet met de vaststaande muziek die verbonden is aan de twee Orisha's die hij uitbeeldde.

Hij ontwikkelde een choreografie die gebaseerd was op traditionele (vaststaande bewegingen), maar liet een transformatie zien van de strijder-Orisha Ogún (de heerser over alle metaal en degene die de weg vrijkapt met zijn machete: een symbool voor het vrijmaken van kracht om verder te gaan bij obstakels, tegenslag of vijanden.) in een van de belangrijkste Cubaanse Orisha's Shangó (de personificatie van de mannelijke viriliteit, het vuur, maar ook de muziek).

Deze transformatie, die volstrekt experimenteel is, dus normaal gesproken niet in dit soort choreografieën voorkomt, is samen met Lory Caldarella ontwikkeld. Zij maakte een ontwerp gebaseerd op traditionele kostuums, maar met een volledig eigen inbreng en geïnspireerd door de patakies (legendes) rond deze twee Orisha's, waarin een graduele transformatie op het podium binnen de choreografie kon worden uitgevoerd.

Foto (V)